پهنه‌بندی مناطق مستعد کشت زعفران در کرمانشاه: رهیافتی برای تغییر الگوی کشت ومقابله با کمبود آب

زعفران جزء محصولات سالم و ارگانیک کشور است. این محصول با برنامه­‌ریزی مدون و ایجاد زیرساخت­‌ها می‌تواند سهم مهمی در صادرات بخش کشاورزی کشور داشته باشد.زعفران جزء محصولاتی است که به آب کمی نیاز داشته و برای استفاده بهینه از منابع آب ‌وخاک و جایگزینی با گیاهان دارای مصرف بالای آب پیشنهاد می‌شود. هدف اصلی این پژوهش، تعیین نواحی مستعد کشت زعفران در استان کرمانشاه با توجه به برخی پارامترهای اصلی مؤثر در آن است. در این پژوهش از آمار و اطلاعات 20 ساله ایستگاه‌­های هواشناسی استان در دوره 1994 تا 2013 برای تعیین پارامترهای اقلیمی شامل میانگین دما، بارش، تعداد روزهای یخبندان استفاده شد. به منظور ارتقاء دقت نقشه­‌های پهنه­‌بندی استان از آمار و اطلاعات سه ایستگاه هواشناسی سنندج، قروه و ایلام در شمال و جنوب استان نیز استفاده گردید. نقشه سطوح ارتفاعی استان کرمانشاه (DEM)، شیب، استعداد اراضی تهیه و برای تشکیل یک پایگاه اطلاعات مکانی برای منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نقشه­‌های مورد­نیاز وارد محیط نرم‌افزار ArcGIS 10شده سپس اطلاعات توصیفی نقشه به آن­‌ها اضافه شد. بر اساس شرایط مورد نیاز برای هر کدام از پارامتر­ها، با توجه به منابع مورد استفاده در این پژوهش و روش تحلیل سلسله مراتبی، AHP وزن­دهی به لایه‌ها و کلاسه‌­بندی نقشه­‌ها انجام شد. درنهایت، هم‌­پوشانی لایه­‌ها در محیط ArcGIS10انجام شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که 80/20 درصد شامل7/5082 کیلومتر مربع از مساحت استان، مناطقی شامل کرمانشاه، ماهیدشت، اسلام‌­آباد، نواحی جنوبی شهرستان جوانرود، روانسر، کنگاور، بخش‌­هایی از شهرستان صحنه، گیلان­‌غرب و سرپل­‌ذهاب برای کشت زعفران شرایط مناسبی دارند، همچنین 3/13درصد مساحت استان شامل 2/3258 کیلومتر مربع در استان کرمانشاه شرایط نامناسبی برای کشت زعفران دارند.